Việc giải ngân vốn đầu tư công chậm ngoài nguyên nhân khách quan do giá vật liệu xây dựng tăng cao; tình hình dịch bệnh Covid 19 tiếp tục diễn biến rất phức tạp thì chủ yếu là do nguyên nhân chủ quan. Trước hết phải kể đến các dự án chuyển tiếp gặp vướng mắc về công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, công tác quản lý hiện trạng, thỏa thuận áp giá đền bù, xác nhận nguồn gốc sử dụng đất. Việc chậm thực hiện các thủ tục đầu tư cũng khiến nguồn vốn tồn đọng. Hiện còn đến 54/75 dự án mới thuộc kế hoạch vốn năm 2021 chưa triển khai đấu thầu thi công.

Ban Kinh tế - Ngân sách của HĐND tỉnh khảo sát thực tế một số dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh

Một số dự án ODA chậm cả hai nội dung bồi thường giải phóng mặt bằng và thủ tục đầu tư (chủ yếu với nhà tài trợ nước ngoài), cụ thể: dự án vẫn đang triển khai các thủ tục thực hiện đấu thầu các gói thầu dự án (Liên kết vùng miền Trung, Cải thiện môi trường Chu Lai Núi Thành) hoặc đang trong giai đoạn chờ nhà tài trợ phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi (Chống xói lở và bảo vệ bền vững bờ biển Hội An) và lựa chọn nhà thầu thực hiện thẩm định giá, cơ quan thẩm định dự toán (Nâng cao năng lực ngành Y tế); công tác đền bù, di dân và giải phóng mặt bằng còn nhiều vướng mắc (Hồ chứa nước Lộc Đại, Trồng rừng phòng hộ đầu nguồn Nam Trà My);…

Trước thực trạng trên, UBND tỉnh đã chỉ đạo tập trung tháo gỡ và giải quyết dứt điểm những khó khăn, vướng mắc đối với từng nguồn vốn, từng chương trình, dự án trong thực hiện và giải ngân, góp phần phát huy và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn đầu tư công, tạo động lực lan tỏa nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thực hiện đạt và vượt các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh năm 2021. Phấn đấu thực hiện mục tiêu tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công đạt trên 95% kế hoạch giao từ đầu năm. Các Sở, Ban, ngành, địa phương và các chủ đầu tư cần xác định việc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ trọng tâm năm nay của các cấp ủy đảng, chính quyền và hệ thống chính  trị.

Một trong những giải pháp quyết liệt được UBND tỉnh đưa ra là kiên quyết cắt giảm, điều chuyển kế hoạch vốn năm 2021 và kế hoạch vốn năm 2020 kéo dài của các dự án có tỷ lệ giải ngân thấp, các dự án không có khả năng giải ngân hết kế hoạch vốn được chuyển sang các dự án có khả năng giải ngân cao, có nhu cầu bổ sung vốn (kể cả ngân sách Trung ương, vốn nước ngoài).

Căn cứ kết quả giải ngân quý II.2021, UBND tỉnh đã điều chuyển kế hoạch vốn gần 643 tỷ đồng; trong đó vốn ngân sách trung ương năm 2020 kéo dài 10,8 tỷ đồng, kế hoạch vốn ngân sách tỉnh hơn 632 tỷ đồng. Trong thời gian đến, UBND tỉnh sẽ tiếp tục điều chuyển, cắt giảm kế hoạch vốn theo từng mức vốn cụ thể tương ứng với từng thời điểm.

Đồng thời, tiếp tục tập trung giải quyết vướng mắc, khó khăn, đặc biệt là thủ tục đầu tư và công tác giải phóng mặt bằng. UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở thẩm định chuyên ngành, gồm: Sở Xây dựng, Sở Giao thông vận tải, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài nguyên và Môi trường cần rút ngắn tối đa thời gian thẩm định chủ trương đầu tư, thẩm định dự án đầu tư, thiết kế kỹ thuật – dự toán. Tăng cường cán bộ, công chức chuyên môn phân công thực hiện các nhiệm vụ thẩm định thiết kế kỹ thuật - dự toán, dự án; xem xét tổ chức làm thêm giờ; đề xuất trưng dụng cán bộ kỹ thuật từ các Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng của tỉnh hoặc các đơn vị khác để xử lý công việc tại các thời điểm tập trung hồ sơ thẩm định nhiều, quá tải so với số lượng cán bộ, công chức hiện có.

Các chủ đầu tư lựa chọn đơn vị tư vấn uy tín, có chất lượng, đảm bảo tư vấn hồ sơ không phải bổ sung, điều chỉnh nhiều lần; tập trung thực hiện công tác chuẩn bị đầu tư đối với các dự án mới để đấu thầu thi công, không giao hết nội dung công việc của chủ đầu tư cho đơn vị tư vấn làm để tránh ảnh hưởng tiến độ thực hiện và chất lượng của dự án.

UBND các huyện, thị xã, thành phố chủ động phối hợp với chủ đầu tư và các ngành liên quan thực hiện tiểu dự án bồi thường giải phóng mặt bằng của các dự án. Các chủ đầu tư lập danh sách cụ thể tên từng dự án, địa phương vướng công tác giải phóng mặt bằng, số kế hoạch vốn cụ thể chưa giải ngân được liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng; đồng thời, liệt kê các văn bản giữa chủ đầu tư và các sở, ngành liên quan, địa phương trong việc phối hợp giải quyết các vướng mắc, tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh xem xét, tập trung chỉ đạo giải quyết và xử lý.